آشنایی با کیت های تشخیص کرونا

در این مطلب اطلاعات جامعی در ارتباط با تست های مختلف تشخیص کرونا و کیت تشخیص کرونا ارائه خواهیم کرد.

کیت های تشخیص کرونا

در کنار روش های پیشگیری از همه گیری و ابتلا به کرونا نظیر استفاده از ماسک، رعایت فاصله ی اجتماعی و واکسیناسیون، تشخیص زودهنگام بیماری SARS-CoV-2 یا کرونا و قرنطینه سازی فرد مبتلا، یکی از موثرترین روش ها برای پیشگیری از گسترش ویروس است. در حال حاضر چندین روش برای تشخیص کرونا وجود دارد و برای انتخاب روش مناسب نیاز است تا آشنایی مختصری با انواع این تست ها داشت که در ادامه به این موضوع پرداخته شده است.

انواع تست تشخیص کرونا

به صورت کلی می توان تست های تشخیص کرونا را در دو دسته ی تست های مبتنی بر تشخیص ویروس و تست های مبتنی بر تشخیص آنتی بادی دسته بندی کرد.

تست کرونا مبتنی بر تشخیص ویروس

تست های مبتنی بر تشخیص ویروس معمولاً بصورت جمع آوری نمونه از بینی یا گلو توسط سوآب و یا استفاده از بزاق انجام می شوند. در این نوع از تست ها حضور ویروس در بدن بررسی می شود. این نوع از تست تشخیص کرونا به دو دسته ی تست های مولکولی و تست های مبتنی بر آنتی ژن تقسیم بندی می شوند.

تست مولکولی تشخیص کرونا

تست های مولکولی توالی ژنی ویروس کرونا یا RNA ویروس را شناسایی می کنند و حساسیت بسیار بالایی را دارند و حتی در میزان کم ویروس می توانند حضور آن را تشخیص دهند و آلودگی فرد را تعیین نمایند. تست شناخته شده ی PCR از این دسته می باشد. متاسفانه علی رغم حساسیت بالای این روش تشخیص کرونا، در حال حاضر انجام این تست زمان و هزینه ی زیادی را لازم دارد و نیاز است در محیط آزمایشگاهی انجام شود. تست های PCR همان طور که گفته شد دقت بالایی دارند و حتی در میزان کم ویروس نیز نتیجه ی مثبت را نشان می دهند و این موضوع ممکن است باعث شود هنگامی که فرد دوره ی بیماری را سپری کرده است و قابلیت آلوده سازی و پخش ویروس را ندارد، همچنان نتیجه ی مثبت بگیرد که چندان مطلوب نیست.

تست مبتنی بر آنتی ژن تشخیص کرونا

این نوع از تست تشخیص کرونا پروتئین هایی را که با تکثیر ویروس در ترشحات تنفسی تولید می شوند، شناسایی می کند. تست های مبتنی بر آنتی ژن هم بصورت کیت های تشخیص سریع و هم بصورت آزمایشگاهی قابل انجام هستند. کیت تشخیص سریع کرونا بر مبنای آنتی ژن سرعت تشخیص بسیار بالایی را دارد و در حال حاضر اکثر کیت های تشخیص سریع کرونا موجود در بازار مبتنی بر آنتی ژن هستند. استفاده از این نوع از تست ها زمانی توصیه می شود که فرد در و یا نزدیک پیک عفونت می باشد چراکه دقت این نوع از کیت های تشخیص کمتر می باشد اما هزینه و زمان مورد نیاز برای اعلام نتیجه با این روش بسیار کم و مناسب است و می توان بصورت خانگی از این نوع از تست ها استفاده کرد.

تست کرونا مبتنی بر تشخیص آنتی بادی

در کیت تشخیص سریع کرونا بر مبنای آنتی بادی ، هدف شناسایی آنتی بادی هایی است که بدن فرد برای مقابله با کرونا تولید کرده است. آنتی بادی ها پروتئین هایی هستند که سیستم ایمنی بدن برای مقابله با انواع بیماری ها در بدن تولید می نماید و هنگام تزریق واکسن نیز آنتی بادی در بدن تولید می شود. استفاده از این نوع تست ها زمانی توصیه می شود که فرد قصد دارد بداند تا به حال به کرونا مبتلا شده است یا خیر و برای تشخیص عفونت هنگام مبتلا بودن به بیماری مناسب نمی باشد.

نکاتی در رابطه با استفاده از کیت های تشخیص سریع کرونا مبتنی بر آنتی ژن

همان طور که اشاره شد در حال حاضر رایج ترین روش تشخیص سریع کرونا، استفاده از کیت های تشخیص کرونا مبتنی بر آنتی ژن یا به اختصار Ag-RDT می باشد که از اواسط سال 2020 معرفی شدند. هزینه ی کم، ساده بودن نمونه برداری و سرعت بالای پاسخ گویی دلایل استفاده ی گسترده از این نوع از تست های تشخیص کرونا هستند. Ag-RDT های متنوعی در حال حاضر در بازار موجود می باشد که میزان دقت و حساسیت های مختلفی را دارند. سازمان بهداشت جهانی استفاده از کیت های مبتنی بر آنتی ژنی را که حساسیت بیشتر از 80% و دقت بیشتر از 97% را در مقایسه با روش های تشخیص مولکولی دارند را تایید کرده است. در ادامه به بررسی نکاتی در زمینه ی استفاده از کیت های تشخیص سریع کرونا پرداخته شده است.

چه کسانی می توانند از Ag-RDT استفاده کنند؟

در صورت مشاهده ی علائم مشابه بیماری، تماس با فرد مبتلا، حضور در اماکن پرخطر مانند فرودگاه های و ورزشگاه ها و یا درخواست انجام تست برای ورود و حضور در اماکن خاص می توان از کیت های تشخیص سریع کرونا استفاده نمود. در حال حاضر در برخی از کشورها افراد بصورت تصادفی حتی بدون داشتن هیچ پیشینه ای با استفاده از کیت های تشخیص سریع کرونا تست می شوند تا میزان شیوع بیماری مانیتور شود.

چه زمانی می توان از Ag-RDT استفاده کرد؟

به صورت کلی افرادی که علائم بیماری دارند و یا در معرض بیماری قرار گرفته اند می توانند در هر زمان از این نوع از کیت های تشخیص استفاده نمایند اما با توجه به اعلام سازمان بهداشت جهانی بهترین موقعیت برای استفاده از کیت های تشخیص سریع کرونا مبتنی بر آنتی ژن افراد با علامتی هستند که 5 تا 7 روز از بروز اولین علائم در آنها می گذرد.

کجا می توان از Ag-RDT استفاده کرد؟

استفاده از کیت تشخیص سریع کرونا مبتنی بر آنتی ژن نیاز به حضور در محیط آزمایشگاهی را ندارد و در هر مکانی قابلیت استفاده دارد.

چقدر می توان به نتایج Ag-RDT اطمینان کرد؟

صحت نتیجه ی کیت های تشخیص سریع کرونا بسیار وابسته به نوع کیت می باشد. در حال حاضر کیت های بسیار مناسبی در بازار موجود می باشند که دقت و حساسیت بالایی را در تشخیص بیماری دارند و در نتیجه اولین نکته برای اطمینان از صحت نتیجه انتخاب کیت مناسب است. دومین نکته شرایط فرد و محیطی است که در آن حضور دارد بدین معنی که میزان گستردگی ویروس در محیطی که قرار دارد و علائم بیماری در فرد به چه صورت است. برای فهم بهتر موضوع سازمان بهداشت جهانی جدولی را ارائه کرده است که نحوه ی نتیجه گیری از پاسخ کیت های تشخیص سریع کرونا را با توجه به شرایط مشخص نموده است این جدول در زیر قابل مشاهده می باشد.

چگونه باید از Ag-RDT استفاده کرد؟

روش استفاده از کیت های تشخیص سریع کرونا توسط کمپانی سازنده در داخل کیت ارائه می شود. برای استفاده از کیت تشخیص کرونا باید مراحل انجام نمونه برداری و انجام تست به خوبی مطالعه شود تا از گرفتن نتیجه ی اشتباه تا حد ممکن پیشگیری شود. هنگام استفاده از کیت های تشخیص کرونا رعایت بهداشت اهمیت ویژه ای را دارد. پیش و پس از انجام تست باید دست ها به خوبی شسته شوند و زباله های کیت نیز باید بصورت مناسب و محافظت شده دفع شوند. بهداشت محیط انجام تست نیز باید رعایت شود و حداقل فاصله ی دو متری از سایر افراد هنگام انجام تست و انتظار برای دریافت نتیجه باید در نظر گرفته شود.

پس از مشاهده ی نتیجه ی Ag-RDT چه کنیم؟

نتیجه ی تست با توجه به راهنمای موجود در کیت تشخیص توسط کمپانی سازنده ارائه می شود. با توجه به این راهنما اگر نتیجه ی تست مثبت بود امکان ابتلا به ویروس کرونا بالا می باشد و فرد باید قرنطینه شود و شرایط خود را به پزشک گزارش دهد. در صورتی که فرد علامت بیماری نداشته باشد انجام تست PCR برای تایید ابتلا توصیه می شود. اگر نتیجه ی تست Ag-RDT منفی باشد، همچنان امکان ابتلا به عفونت وجود دارد. در صورتی که فرد علامت داشته باشد تکرار تست توصیه می شود و همچنین اگر فرد در محیط های پرخطر و در تماس با بیماری بوده است اما علامتی ندارد و جواب تست نیز منفی است، رعایت نکات بهداشتی و فاصله گذاری پیشنهاد می شود. اگر نتیجه ی تست نامعتبر باشد مراحل انجام تست باید با دقت کنترل و اصلاح شود و اگر همچنان نتیجه ی نامعتبر به دست می آید کیت مورد استفاده باید عوض شود.

فواید استفاده از کیت تشخیص سریع کرونا

استفاده از کیت های تشخیص سریع کرونا قابلیت شناسایی سریع بیماری را دارد و در نتیجه فرد مبتلا پیش از انتقال ویروس به سایر افراد می تواند خود را قرنطینه سازد و درمان لازم را شروع نماید که هم به سلامت فرد مبتلا و هم سلامت جامعه کمک می کند. اما باید در نظر داشت که در حال حاضر هیچکدام از روش های تشخیص کرونا صحت 100% ندارند و ممکن است نتایج مثبت و منفی اشتباه وجود داشته باشند. به همین دلیل رعایت نکات بهداشتی مانند واکسیناسیون، فاصله گذاری اجتماعی، استفاده از ماسک و شستن دست ها در اولویت مقابله با کرونا می باشد. علاوه بر این کیت های تشخیص مبتنی بر آنتی بادی می توانند در مطالعات آماری برای شناخت بیشتر با بیماری کرونا و عملکرد واکسن ها استفاده شوند.